De bijnieren zijn twee kleine orgaantjes die vlak bij de nieren liggen maar daar verder weinig mee te maken hebben. Ze produceren normaliter hormonen die belangrijk zijn voor de stofwisseling van het dier, tevens produceren ze het stress hormoon Cortisol.
Wat zijn bijnierproblemen?
Bij fretten vanaf 4 jaar leeftijd kunnen de bijnieren ontaarden. Deze ontaarde bijnieren gaan op een gegeven moment te veel (afwijkende) geslachtshormonen produceren. Deze overmaat aan hormonen maken het dier ziek.
Bij de meeste fretten wordt het bijnierprobleem veroorzaakt door een goedaardige ontaarding. Bij enkele fretten kan zich hieruit uiteindelijk een kwaadaardige ontaarding (tumor) ontwikkelen.
Ziekteverschijnselen
In het begin van de ziekte komen de klachten vaak in lichte mate alleen in het voor- of najaar voor. Pas het volgende voorjaar komen ze weer terug en zijn dan duidelijker en meestal blijvend.
- Een dunner wordende droge vacht met soms kale plekken wordt het meest waargenomen. Meestal min of meer symmetrisch op de romp, kop of aan de poten. Fretten kunnen vrijwel helemaal kaal worden.
- Jeuk, dit is een enkele keer het enige wat de eigenaar aan het fretje merkt. Veel fretten hebben regelmatig last van jeuk door andere oorzaken. Blijft de jeuk echter aanhouden of wordt deze steeds erger dan kan bij een oudere fret wel degelijk sprake zijn van een afwijkende bijnier.
- Gezwollen vrouwelijk geslachtsorgaan bij een gesteriliseerd vrouwtje.
- Seksueel gedrag bij gecastreerde of gesteriliseerde fretten. B.v. een mannetje met markeer- of dekgedrag of een vrouwtje dat gaat slepen met andere fretten.
- Toegenomen lichaamsgeur en of geel vettige verkleurde plekken in de vacht. Door de geslachtshormonen neemt de vetsecretie van de huid toe.
- Minder speels, meer slapen of juist hyperactief.
- Gewichtsverlies
- Moeite met plassen bij mannetjes. Door de hormonen wordt de prostaat vergroot en deze drukt het lumen van de plasbuis dicht. Dit is een levensgevaarlijke situatie. Ook dit kan soms het enige verschijnsel zijn.
Niet alle verschijnselen zijn bij elke fret waarneembaar. Het kaal worden valt wel het meeste op en is bij 60% van de fretten met een bijnierprobleem aanwezig.
Kaalheid ten gevolge van een bijnierprobleem
Diagnose
Door de kenmerkende symptomen kan de diagnose door een ervaren fretten-dierenarts al vermoed worden. Aanvullend kunnen een buikpalpatie of een echoscopie van de buik extra informatie geven. De bijnieren zijn echter zeer klein en meestal zijn kleine afwijkingen niet goed zichtbaar met de echo. Tevens wordt een bloedonderzoek gedaan om andere oorzaken van de klachten uit te sluiten. Ook kan het bloedonderzoek soms een aanwijzing geven over de oorzaak van het ontstaan van de problemen met de bijnieren.
Hoe komt het dat fretten last hebben van ontaarde bijnieren?
De oorzaak is helaas nog lang niet opgehelderd maar deze problemen komen significant vaker voor bij fretten die chronische stress ervaren. Dit kan territoriale stress zijn bij fretten die in een groep moeten leven, of stress door pijn bij ziekte. Veel fretten die met het nieuwe systemische corona virus besmet zijn, krijgen naarmate ze ouder worden problemen met de bijnieren.
Het stress-hormoon wordt namelijk gemaakt in de bijnieren en een jarenlange stimulatie van die bijnieren kan mogelijk een ontaarding veroorzaken.
De Universiteit van Utrecht heeft onderzoek gedaan en aangetoond dat ook chirurgische castratie/ sterilisatie van jonge fretten een rol speelt bij het ontstaan van bijnierproblemen. Daarom is chirurgie niet meer aan te raden en worden fretten tegenwoordig gesteriliseerd en gecastreerd met behulp van hormoonimplantaten.
Wat is de beste behandeling?
De beste behandeling van een bijnierprobleem is de (levenslange) behandeling met een hormoonimplantaat. Dit hormoonimplantaat heeft een remmende werking op de afgifte van hormonen door de hypothalamus. Dit resulteert uiteindelijk in een remming van de afgifte van de (afwijkende) geslachtshormonen door de bijnieren.
Alle symptomen verdwijnen en de fret wordt weer speels en als vanouds. Het middel is volkomen veilig. Alleen als de bijnier al dermate is ontaard dat hij zelfstandig de geslachtshormonen kan gaan produceren, helpt Suprelorin niet meer. Als op tijd wordt begonnen met deze injekties, is het uitermate effectief.
.
Een beginnende kaalheid op de rug boven de staartbasis bij een fret met een bijnierprobleem