Corona virussen bij de fret, een overzicht.

Voor veel eigenaren is het best verwarrend met al die corona infecties die bij de fret kunnen voorkomen.
Er zijn 4 verschillende soorten corona infecties bij de fretten bekend:

1. FRECV (darm vorm) : Dit corona virus geeft een kortdurende diarree. Er zijn PCR testen mogelijk om dit corona virus in ontlasting aan te tonen. Daar FRECV bij heel veel fretten voorkomt is het aantonen van het virus in de ontlasting geen bewijs dat het dier daar ziek van is!
2. Ferret systemic coronavirus (FRSCV) (= systemic FRCoV). Door dit virus ontwikkelen fretten ernstige ontstekingen in diverse organen in de borstholte en buik. Het ziektebeeld heeft grote overeenkomst met de droge vorm van Feline Infectious Peritonitis (FIP) bij katten. De uiteindelijke diagnose wordt gesteld met een immunohistochemische kleuring van het corona virus antigeen in de ontstekingen in het weefsel. Om bij de organen in de borstholte of de buik te komen is meestal een operatie nodig.
3. Het nieuw systemisch corona virus bij de fret. In 2019 is dit virus door het Erasmus MC bij de zieke fretten in Nederland ontdekt. Er is nog geen test om de ziekte met zekerheid aan te tonen. De vermoedelijke diagnose wordt gesteld aan de hand van de anamnese, klinisch- , bloed- en urine onderzoek.
4. SARS-CoV-2, het humane corona virus dat bij de mens COVID-19 veroorzaakt. Dit virus heeft vooral veel mensen ziek gemaakt. Het virus is bij fretten aan te tonen met de SARS-CoV-2 (COVID-19) RealPCR Test. Een fretje zal meestal door de eigenaar zelf besmet worden. Als de eigenaar positief is getest dan kan het soms aan te raden zijn om het fretje ook te testen.

Hoe ziek worden fretten van de verschillende corona infecties?

Van het 1^e virus (FRECV) zijn de fretten niet erg ziek. In 2010 toonde Dr. Haagmans van het Erasmus MC al aan dat in Nederland dit fretten coronavirus onder een hoog percentage (61%) van de Nederlandse fretten rondcirculeert. Voor het overgrote deel zonder klinische klachten.

Het 2^e virus (FRSCV) maakt fretten wel ernstig ziek omdat het virus meerder organen aantast en ernstige ontstekingen veroorzaakt. Er is geen genezing mogelijk. De ziekte heeft een progressief maar vaak langzaam verloop. Het kan maanden duren voordat het dier overlijdt of wordt geëuthanaseerd. Uiteindelijk loopt dit altijd slecht af. Deze ziekte wordt wel de Fretten-FIP genoemd omdat het veel gelijkenis vertoond met de Katten-FIP.

Het 3^e virus (het nieuw systemisch corona virus) maakt fretten chronisch ziek. Dit virus lijkt wijd verbreid in Nederland voor te komen. Vele fokkers zijn dan ook gestopt met fokken. Ook hier tast het virus diverse organen aan maar zorgt het bovenal voor een verminderde weerstand van het dier. Hierdoor zijn ze gevoeliger voor secundaire bacteriële en parasitaire infecties. Toen er in Nederland nog veel rauw vlees en prooidieren werden gevoerd, stierven vele jonge fretten door bacteriële sepsis (bloedvergiftiging). Vooral het middenoor en het maagdarmkanaal zijn chronisch ontstoken. Deze fretten hebben pijn met het eten van harde brokken (laten stukjes brok weer uit de bek vallen tijdens het eten) en zijn matig tot ernstig misselijk tijdens eten. Met een juiste begeleiding kunnen deze fretten een redelijke leeftijd bereiken. Helaas komt het nog te vaak voor dat eigenaren niet door hebben dat een fretje ziek is. Omdat veel fretten al in het nest ziek zijn geworden wordt afwijkend gedrag vaak als normaal beschouwd omdat het diertje dit gedrag altijd al vertoonde. Het gedrag van een misselijke fret is anders dan bij honden en katten, hierdoor wordt het niet herkent of verkeerd geïnterpreteerd. Daarnaast laten fretten ziek gedrag zien naast normaal gedrag, wat erg verwarrend kan zijn.

De eerste 3 genoemde virussen zijn alpha corona virussen. Het humane corona virus dat COVID-19 veroorzaakt is een bèta corona virus. Dat is andere groep virussen met andere voorkeuren voor gastheren. Mensen kunnen ernstig ziek worden door dit virus maar bij de huisdier fretten lijkt het mee te vallen. Wij hebben in de kliniek slechts 1 verdachte fret gehad in de begin periode van de corona crisis. Het fretje was ernstig benauwd met een snotterende eigenaar. Dit diertje was eerder helaas door een collega dierenarts op prednison gezet hetgeen de weerstand verminderd. Daarnaast had het fretje al een keer eerder een longontsteking gehad. Mogelijk was dit diertje daarom vatbaarder voor het virus. Het fretje is uiteindelijk ondanks intensieve behandeling ingeslapen. Niet getest, want zelfs mensen konden toen nog amper getest worden en we wisten toen ook nog niet dat de nertsen besmet konden worden. Zeker weten we het dus niet.

Wat te doen bij ziekte door de verschillende corona infecties.

Het eerste virus, het darmvirus is vrij onschuldig en hoeft alleen kort symptomatisch behandeld te worden. Het fretje herstelt meestal vanzelf. Het 2^e virus, de Fretten-FIP is niet te genezen maar komt gelukkig in Nederland maar zelden meer voor. Hierbij wordt het diertje tijdens de ziekte periode met medicatie en goede voeding zo goed mogelijk ondersteund. Na diagnose is het fretje meestal binnen een aantal maanden gestorven.

Het 3^e virus, het nieuwe systemisch corona virus onder fretten in Nederland, maakt de dieren chronisch ziek met een verminderde weerstand tegen secundaire infecties. Het is belangrijk om de voeding aan te passen en bij veel fretten ook om dagelijks medicatie te geven om het leven zo prettig mogelijk te maken. Indien deze fretten op de juiste manier worden behandeld, wordt ze veel pijn en ellende bespaart en kunnen ze toch een behoorlijke leeftijd bereiken. De ziekte verloopt met “ups en downs” wat het best lastig maakt voor eigenaren. Daarnaast kan het toegenomen dierenarts bezoek en de levenslange medicatie zorgen voor een onverwachte kostenpost voor een nietsvermoedende eigenaar die gewoon een leuk fretje wilde hebben.

Het 4^e humane virus dat COVID-19 veroorzaakt, blijkt de laatste maanden gelukkig in onze kliniek slechts een enkele zieke fret tot gevolg te hebben en zelfs bij deze fret is het niet bewezen dat het hierom het humane corona virus gaat. Een aantal keren per week wordt mij door dierenartsen uit het hele land telefonisch of per mail om raad gevraagd betreffende zieke fretten en ook daaruit blijkt geen aanleiding tot ongerustheid. De meeste fretten kuchen en hoesten eerder van het nieuw systemisch fretten corona virus dan van het humane corona virus. Het blijft wel verstandig om als eigenaar, indien er klachten passend bij COVID-19 zijn, bij fretten uit de buurt te blijven. Lukt dat niet, dan lijkt het bij fretten gelukkig erg mee te vallen.

Update 20 oktober 2020 (Hanneke Roest)
(NB kopieren van tekst is toegestaan maar wel met bronvermelding)

Rotterdamse wetenschappers: coronabesmetting over meer dan 1 meter mogelijk bij fretten

Algemeen Dagblad 20-10-2020: Dit voorjaar toonde het Rotterdamse onderzoeksteam aan dat corona bij fretten over 10 cm afstand door de lucht overdraagbaar was. Onderzoekers van het Erasmus MC in Rotterdam hebben nu aangetoond dat het coronavirus over meer dan 1 meter afstand besmettelijk is bij fretten. De nieuwe onderzoeksresultaten zijn nog geen definitief bewijs dat het coronavirus zich verspreidt via aerosolen, waarschuwen de Rotterdamse wetenschappers.

Voor het onderzoek, dat onder leiding stond van moleculair viroloog Sander Herfst, werden vier fretten geïnfecteerd met het coronavirus. Zij werden via een buizensysteem verbonden met vier andere fretten. Twee fretten raakten uiteindelijk besmet met het coronavirus.

De virusdeeltjes van de geïnfecteerde fretten konden in het buizensysteem met een opwaartse luchtstroom via verschillende routes bij de vier andere fretten uitkomen. Die routes waren 73 tot 163 centimeter lang, maar volgens de basisbeginselen van de luchtstroom is het aannemelijk dat de virusdeeltjes steeds meer dan 1 meter onderweg waren, stellen de onderzoekers.

De hoop was dat grote virusdeeltjes, de zogenaamde druppels, het einde van het buizensysteem niet zouden halen. Zo zou kunnen worden aangetoond dat kleine virusdeeltjes, aerosolen, het coronavirus over een afstand van meer dan een meter kunnen overdragen. Maar ‘helaas’ werden er toch grotere virusdeeltjes in de kooitjes van de ontvangende fretten aangetroffen, schrijven de Rotterdamse onderzoekers, vermoedelijk door de sterke luchtstroom.

Zodoende is het onderzoek nog geen definitief bewijs voor de aerosolenroute. Wetenschappers van over de hele wereld vermoeden dat aerosolen bij superspreadevents als kerkdiensten en repetities van koren een belangrijke rol hebben gespeeld bij de verspreiding van het coronavirus. In Nederland is Maurice de Hond een hartstochtelijke aanhanger van die theorie, waarvoor volgens de Rotterdamse wetenschappers nog altijd geen onweerlegbaar bewijs is gevonden.

Voorzichtig is geboden bij de interpretatie: ,,Onze data laten zien dat het coronavirus infectieus blijft door de lucht over meer dan 1 meter afstand’’, concluderen de onderzoekers wel. ,,Maar de data moeten voorzichtig worden geïnterpreteerd, er kunnen geen conclusies worden getrokken over het belang van besmetting van het coronavirus via de lucht bij mensen.”

In Nederland bleek onlangs dat bij één oudere hond antistoffen tegen het SARS-CoV2 virus zijn aangetroffen. Dit betekent dat de hond besmet is geweest met het virus. De hond is waarschijnlijk besmet geraakt door zijn eigenaar met COVID-19. Daarnaast is het virus een paar weken geleden aangetroffen bij enkele nertsenbedrijven. Het is aannemelijk dat de dieren in eerste instantie besmet zijn geraakt door mensen en dat de nertsen vervolgens elkaar hebben besmet. Ook bij drie katten die aanwezig waren op één van deze bedrijven zijn onlangs antistoffen tegen het virus aangetroffen. (bron RIVM)

Van fretten weten we dat ze ook gevoelig zijn voor dit humane virus en dat ze onder experimentele omstandigheden (net als de kat) elkaar via onderling contact maar ook via de lucht (getest bij 10 cm afstand) kunnen besmetten.

Uit het Koreaanse onderzoek (Kim et al. 2020) bleek dat experimenteel geïnfecteerde fretten (in het laboratorium onder het toedienen van veel virusdeeltjes in de neus) er tijdelijk ziek van kunnen worden met koorts (gedurende maximaal 6 dagen), verminderde activiteit en soms hoesten. De fretten toonden geen gewichtsverlies en waren binnen 12 dagen na infectie weer de oude. Daarna werd er ook geen virus meer in urine, ontlasting, speeksel of neusuitvloeiing meer gevonden en is het (net als bij mensen) niet waarschijnlijk dat ze daarna nog besmettelijk zijn.
Er is nog geen duidelijk bewijs dat fretten elkaar onder natuurlijke omstandigheden kunnen besmetten. Hiervoor is meer onderzoek nodig.

De kans dat een huisdier (hond, kat of fret) besmet raakt en vervolgens een ander dier of mens besmet is zeer klein in vergelijking met besmetting van mens-op-mens. De verspreiding van het nieuwe coronavirus zoals we die nu wereldwijd zien, komt door verspreiding van mens-op-mens (bron RIVM).

Toch is het verstandig om geen enkel risico te nemen en de volgende adviezen ter harte te nemen:

• Ben je zelf besmet of verdacht van de ziekte COVID-19, laat de verzorging van je huisdieren (en de fret) liefst aan iemand anders over.
• Ben jezelf of iemand in het huishuiden besmet of verdacht van de ziekte COVID-19. Houd er dan rekening mee dat jezelf je fretje kan besmetten. Hoewel het nog niet wetenschappelijk is aangetoond dat fretten mensen kunnen besmetten, is het goed om met de mogelijkheid rekening te houden. Wees niet ongerust over je fretje, het zal zelf niet erg ziek worden of misschien zelfs geen enkel ziekteverschijnsel vertonen. Beperk het contact met je fretje tot het hoognodige en knuffel niet met je fretje. Was regelmatig je handen voordat je het fretje vastpakt. Houd je fretje (net als bij mensen) gedurende minstens 2 weken bij andere fretten en mensen uit de buurt.
• Ben je zelf gezond maar kom je in contact met mogelijke van COVID-19 verdachte mensen, beperk dan het knuffelen met je fret en was je handen na thuiskomst en voordat je het fretje vastpakt.
• Is je fretje ziek (bijvoorbeeld hoesten) maar niemand in het huishouden heeft klachten. Dan gaan we er van uit dat het geen COVID-19 infectie is bij het diertje. Laat je fretje bij ernstige symptomen onderzoeken door de dierenarts. Fretten hoesten regelmatig als gevolg van het fretten corona virus (zie nieuw systemisch corona virus bij de fret) en vertonen vooral tijdens de rui in voor- en najaar meer klachten. Dit frettenvirus is absoluut ongevaarlijk voor mensen en andere dieren.
• Gezien de huidige ontwikkelingen is het verstandig om het zekere voor het onzekere te nemen en de komende tijd geen fretten te brengen naar een locatie waar veel fretten bij elkaar komen (pension of opvang) of om fretten te (her)plaatsen vanuit een frettenopvang of frettenfokkerij.

Heb je twijfels, neem gerust contact op (liefst via het contactformulier) met de Frettenkliniek.

Het humane corona virus (voor mensen) en het fretten corona virus (3)

Update maart 2020 (Hanneke Roest)

Het humane corona virus (voor mensen) en het fretten corona virus (2)

Er zijn veel zorgen over het eventueel besmet raken van fretten door het nieuwe menselijke corona virus SARS-CoV-2 dat de ziekte COVID-19 veroorzaakt. Momenteel is gelukkig gebleken dat fretten niet ziek worden van dit virus en dat ze het ook niet kunnen overdragen op andere mensen of dieren.

Mocht u zelf ziek zijn door COVID-19 dan is het aan te raden om niet alleen geen contact te hebben met andere mensen, maar ook bij dieren (honden, katten en fretten) uit de buurt te blijven (bron WSAVA).

Fretten zijn wel gevoelig en worden wel ziek van influenza griepvirussen maar dat zijn hele andere virussen.

Ook zijn fretten gevoelig voor het fretten "nieuw systemische corona" virus zie deze link. Maar dat is gelukkig een heel ander corona virus dan het humane virus en ook niet besmettelijk voor mensen.

Update januari 2020 (Hanneke Roest)

Het humane corona virus (voor mensen) en het fretten corona virus (1)

Corona virussen komen over de hele wereld en bij diverse diersoorten voor, waaronder bijvoorbeeld in grote regelmaat bij katten, honden, varkens en kippen. Ook de verkoudheid bij mensen wordt regelmatig door een corona virus veroorzaakt.

Virussen zijn meestal slechts in staat om een beperkt aantal gastheersoorten te infecteren. In zeldzame gevallen kunnen ze plotseling overspringen naar nieuwe gastheren, zoals de corona virussen SARS (vanuit oa. vleermuizen in China) en MERS (vanuit dromedarissen in het Midden-Oosten) hebben gedaan. Deze verandering in gastheer wordt meestal veroorzaakt door mutaties, waardoor het virus plotseling kan aanhechten aan de cellen van de nieuwe gastheer. Dit is mogelijk ook het geval bij het nieuwe corona virus dat recent in China bij mensen is aangetoond.

Van het “nieuwe systemische corona virus” dat recent bij fretten is ontdekt is niet te verwachten en ook niet aangetoond dat het virus een gevaar vormt voor de humane gezondheid.