De verzorgers van Ukkie, een vrouwtjes-fretje van 5 jaar leeftijd, waren 2 weken geleden naar de frettenopvang geweest om een nieuw maatje uit te zoeken voor Ukkie. Een paar weken eerder was haar broertje helaas gestorven aan een hartprobleem. Ukkie leek zich duidelijk alleen te voelen en bleef erg veel in haar hangmatje slapen. De eigenaren waren erg bezorgd voor haar en wilden haar zo snel mogelijk een nieuw maatje bezorgen.
In de fretten-opvang hadden ze veel leuke fretjes gezien. Maar Picasso, een prachtig ongecastreerd mannetje met een bijzonder mooie aftekening, had hun bijzondere aandacht getrokken. Hij was nog maar een half jaar oud en erg lief volgens de opvang. Het leek hen een goed idee om een jonger fretje aan te schaffen, anders zou Ukkie misschien wel binnen korte tijd weer alleen komen te staan. De nieuwe eigenaren waren helemaal weg van Picasso. Hij moest nog wel gecastreerd worden maar dat zouden ze binnenkort gaan regelen bij de dierenarts.
De introductie van Picasso
Vol verwachting werd Picasso bij Ukkie in de kooi geplaatst. Picasso vond het prachtig en begon gelijk aan de oortjes van Ukkie te likken. Ukkie leek wat bedeesd en siste een paar maal maar liet het zich toch verder welgevallen. Met het spelen leek het ook goed te gaan. Picasso rende wel vaak achter Ukkie aan en sprong er regelmatig bovenop maar ze waren toch leuk aan het spelen. Na het spelen lagen ze lekker samen in de open hangmat in de kooi te slapen. Na een week ontdekten de eigenaren toch wat wondjes in de nek van Ukkie. Dit kwam doordat Picasso soms wel erg ruw aan het spelen was en haar soms in de nek beet. Er werd een afspraak gemaakt bij de dierenarts om Picasso te laten castreren en een dag laten mocht hij weer bij Ukkie in de kooi.
Die leek zich het (tijdelijke) vertrek van Picasso wel erg aan te trekken want ze was bijna niet meer uit haar hangmatje gekomen sinds zijn afwezigheid. Maar ook na zijn terugkomst bleef ze nog steeds veel slapen. Een week later ontdekten de bezorgde eigenaren dat ze toch wel erg moest zijn afgevallen want ze voelde veel magerder aan. Bovendien was de ontlasting de laatste tijd wat dunner geworden maar het was niet geheel duidelijk of dit ontlasting van Ukkie of van Picasso was. Besloten werd om een afspraak te maken in onze kliniek.
Het bezoek aan de frettenkliniek
Ukkie was elk jaar tijdens de jaarlijkse enting gewogen en het bleek dat haar gewicht van 800 gram in de winter was gedaald naar 600 gram in het voorjaar. Een fretje weegt in de zomer duidelijk minder dan in de winter, maar dat verschil wordt met het ouder worden van de fret steeds minder groot. Voor dit fretje vond ik de afname in gewicht te ernstig. Bovendien voelde ze inderdaad mager aan. Ze maakte nog wel een redelijk fitte indruk op de behandeltafel hoewel ze thuis het overgrote deel van de dag lag te slapen. Bij het lichamelijk onderzoek kon ik slechts enige pijnlijkheid voorin de buik ontdekken. Gezien de historie wist ik echter dat er een grote kans was dat er toch meer aan de hand was met dit fretje.
Het stellen van een diagnose bij Ukkie
Fretjes laten slecht zien dat ze ziek zijn dus het doen van nader onderzoek als bijvoorbeeld bloedonderzoek is essentieel voor het stellen van een juiste diagnose. Het bleek dat in het bloed van Ukkie behoorlijk ernstige afwijkingen zichtbaar waren waardoor een ontsteking in het maagdarmkanaal een belangrijke mogelijkheid was. Na het maken van een röntgenfoto werd uitgesloten dat een haarbal of ander vreemd voorwerp in de maag de oorzaak voor deze ontsteking kon zijn. Wel bleek de maaglymfeklier duidelijk vergroot. Dat gaf een extra aanwijzing dat de maag het probleem van dit fretje was. Na het maken van de röntgenfoto braakte het fretje een klein beetje geel slijm met enkele bloedspikkels.
De diagnose was hierna voor mij duidelijk. Dit fretje was ernstig ziek. Na een intensieve behandeling en een uitstekende en liefdevolle verzorging door de eigenaren knapte ze langzaam op maar het duurde toch een aantal weken voor ze weer enigszins hersteld was.
De maagontsteking van Ukkie
Ukkie had last van een zeer ernstige maagontsteking en mogelijk zelfs een maagzweer. Dit is een vervelende aandoening die veel slachtoffers maakt. Deze maagontsteking ontstaat door uitgroei van de Helicobacter Mustelae bacterie in het maagslijmvlies. Bij de meeste fretten is deze bacterie in geringe mate in de maagwand aanwezig. Onder invloed van stress, verkeerde voeding en mogelijk nog andere oorzaken welke wij nog onvoldoende kennen, is een toename in groei mogelijk waardoor ernstige ontstekingen in de maag- of dunne darmwand kunnen ontstaan. In het geval van Ukkie was stress de belangrijkste oorzaak. Eerst viel haar broertje weg, het maatje waar ze al jarenlang mee samenleefde. Daarna werd ze, goedbedoeld door de eigenaren, min of meer opgezadeld met een overmatig enthousiaste nieuwe fret.
De natuurlijke geaardheid van de fret
Van nature is de fret géén groepsdier en elke nieuwkomer wordt met argwaan bekeken. De bunzing, de voorouder van de fret, leeft immers een solitair bestaan. Mannetjes en vrouwtjes komen elkaar in de natuur alleen tegen in de paartijd, daarbuiten zal elke bunzing zijn territorium hevig verdedigen. Door domesticatie zijn er natuurlijk aanpassingen in het gedrag gekomen waardoor een groepsgenoot mogelijk wordt gezien als een nestgenoot en daardoor wordt getolereerd. Bij het samenstellen van een groep fretten kunnen de groepen daarom beter niet te groot worden gemaakt en dient er met respect naar de geaardheid van het dier worden gehandeld als fretten elkaar niet kunnen verdragen. Deze horen uit elkaar gehaald te worden. Hoewel bij dergelijke fretten vaak na een moeilijke wenperiode wel een soort wapenstilstand wordt bereikt, blijkt dat er toch een zeker stress-niveau aanwezig blijft. Dit kan uiteindelijk leiden tot een van de vele maag-darmklachten waar fretten regelmatig last van hebben.
De acceptatie van de opdringerige Picasso door Ukkie was daarom geen vanzelfsprekende zaak. Bovendien was Picasso nog niet gecastreerd en ongecastreerde mannetjes hebben door hun opspelende hormonen een veel natuurlijker en territoriaal gedrag dan gecastreerde dieren. Dat is de reden dat deze mannen vrijwel niet in een groep zijn te handhaven, ze domineren de rest overmatig.
Het verlies van het maatje en het macho gedrag van Picasso was dermate stressvol dat binnen twee weken zich een ernstig maagprobleem bij Ukkie ontwikkelde. De symptomen waren niet erg duidelijk voor de eigenaar en slechts omdat ze beseften dat zijn vermagering niet tengevolge van de gebruikelijke seizoensinvloed kon zijn ontstaan, waren ze er gelukkig nog op tijd bij.
Het herstel van Ukkie
Beide fretjes werden twee maanden gescheiden, zodat de hormonen bij Picasso volledig tot rust konden komen en Ukkie rustig kon herstellen. Er werd daarna een bevredigende oplossing gevonden waarbij beide fretten hun eigen veilige slaapplaats behielden maar wel samen werden losgelaten om te spelen. Een fretje is een intelligent dier en verveelt zich makkelijk alleen, samen spelen is dan ook (mits de fretjes goed met elkaar kunnen opschieten) heerlijk voor ze. Soms slapen ze samen, maar naast de open hangmat hebben ze nu ieder een eigen slaapzakje waar ze heerlijk in weg kunnen kruipen en zich kunnen terugtrekken als ze daar zin in hebben. 'savonds worden ze nu nog ieder in hun eigen kooi gezet en het lijkt goed te gaan. Picasso is na zijn castratie een 'easy-going' fret geworden en ziet Ukkie helemaal zitten. Mogelijk raakt Ukkie ook zo aan hem gewend dat ze weer samen in een enkele kooi kunnen leven, zoals dat eerder ook jaren lang goed was gegaan met haar broertje.